Als ouder bent u verplicht om het eigen vermogen van uw minderjarige kinderen te beheren als een goede huisvader. De spaarcenten van uw kinderen beleggen in aandelen is evenwel niet evident. Wil u een schenking doen aan uw kind, dan kan u overwegen om geen geld te schenken, maar aandelen. 

Het soepele monetaire beleid van de Europese Centrale Bank heeft de rente op de meeste spaarboekjes doen dalen naar het wettelijke minimum van 0,11 procent. De lage spaarrente en de relatief hoge inflatie (gemiddeld 2,1 procent in 2017) hebben dus als gevolg dat de spaarders koopkracht verliezen. Misschien overweegt u daarom om het spaargeld van uw kinderen te beleggen in aandelen. Maar mag dat wel?

Voor ‘zwaarwichtige beheersdaden en daden van beschikking’ die door ouders namens hun minderjarige kinderen worden gesteld, is een ‘bijzondere machtiging’ van de vrederechter vereist. Concreet gaat het over een twaalftal handelingen beschreven in artikel 378 van het Burgerlijk Wetboek, zoals de roerende goederen van de minderjarige verkopen of een onroerend goed aankopen.

Wanneer u de spaargelden van uw kinderen wil investeren in aandelen, dan zal uw bankier u wellicht meedelen dat u de centen van uw kinderen ‘defensief’ moet beleggen en dat u een machtiging nodig heeft van de vrederechter. Zo evident is het dus niet.

Aandelen schenken kan u daarentegen wel. U kan dus aandelen eerst zelf aankopen, met eigen vermogen welteverstaan, en die aandelen nadien schenken aan uw kind.  Zo’n schenking kan in principe gebeuren via een bankgift van aandelen, lees via een bankoverschrijving van uw effectenrekening naar een effectenrekening op naam van uw kind. In de rechtsleer wordt vrij algemeen aanvaard dat een notariële akte niet vereist is.

Eens uw kind titularis is van een effectenrekening, stelt zich de vraag of u de aandelen kan verkopen en of u kan herbeleggen of aandelen kan bijkopen. De meeste banken zullen een actief beheer niet toestaan en u meedelen dat u een toestemmingsattest van de vrederechter nodig heeft om bepaalde verrichtingen te doen. Sommige beursvennootschappen bekijken het wel pragmatischer en zullen u toelaten om te herbeleggen in aandelen met een gelijkaardig of lager risico.

Wilt u een schenking doen aan uw (klein)kind, dan kan u dus overwegen om geen geld te schenken maar aandelen.

Zoals bij elke schenking is het van belang dat een aantal geldigheidsvoorwaarden worden nageleefd. Zo moet de schenking worden ‘aanvaard’. Pas vanaf de aanvaarding door de begiftigde is er een definitieve schenking en eigendomsoverdracht. De aanvaarding van een schenking aan een minderjarig kind kan gebeuren door de vader, de moeder of een grootouder. Een schenking door één van de ouders kan in principe worden aanvaard door de andere ouder.

Het is ook van belang dat er een verarming en verrijking is als gevolg van vrijgevigheid. Dat ‘begiftigingsinzicht’ wordt best bewezen via een afzonderlijk daartoe opgesteld document. Een goeie manier om een bankgift en het bestaan van bepaalde modaliteiten of voorwaarden te bewijzen, is via een intentieverklaring uitgaande van de schenker én een bilaterale ‘pacte adjoint’ opgemaakt na de bankgift. Laat u hiervoor bijstaan door een expert.

Voor zover u de begeleidende brieven niet vrijwillig laat registreren en niet binnen de drie jaar na de bankgift komt te overlijden, zal er geen schenkbelasting en evenmin erfbelasting moeten worden betaald.

Tot slot hebben we nog een tip voor grootouders die een deel van hun vermogen rechtstreeks willen nalaten aan hun kleinkinderen. Door uw kleinkinderen op te nemen in uw testament kan u hen bijvoorbeeld een deel van uw effectenportefeuille belastingvrij nalaten. In het Vlaams Gewest moeten kleinkinderen 3 procent erfbelasting betalen op de schijf tot 50.000 euro. Maar de belastingvermindering op kleine erfdelen heeft tot gevolg dat een kleinkind niets moet betalen indien het maximum 12.500 euro ontvangt.

 

Thomas Weyts
Expert fiscale en financiële planning