Binnenkort is het weer Valentijnsdag. Voor velen de gelegenheid om hun partner eens extra in de bloemen te zetten en deze iets extra te geven. Maar wat bij een latere relatiebreuk? Kan je geschonken zaken terugvragen? En is je partner verplicht om dit terug te geven?
Gegeven is gegeven?
Geef je vermogen weg, dan is dat in principe onherroepelijk. Je kan er niet zomaar op terugkomen en de goederen terugvragen, tenzij in beperkte gevallen of indien de opgelegde voorwaarden niet vervuld blijven.
Er is echter één grote uitzondering op de onherroepelijkheid: schenkingen tussen echtgenoten.
Herroepbaarheid van schenkingen tussen echtgenoten
In tegenstelling tot het algemeen principe zijn schenkingen tussen echtgenoten herroepbaar. Deze herroepbaarheid geldt echter niet voor schenkingen gedaan tussen andere partners. Als schenker kan je eenzijdig en op elk moment de schenking terugdraaien, zowel tijdens als na het huwelijk, maar ook na een overlijden. Voor de herroeping moet je geen reden opgeven.
De herroeping gebeurt bovendien vrij van vormvereisten (hou wel rekening met de bewijslast!).
Door de herroeping wordt je als schenker opnieuw volle eigenaar van de geschonken goederen (of van de tegenwaarde indien het goed intussen verkocht werd).
Er kan in principe niet van de herroepbaarheid afgeweken worden. Komen echtgenoten bij de schenking anders overeen, dan is deze regeling niet afdwingbaar.
… tenzij in een huwelijkscontract
Op het principe van de herroepbaarheid van schenkingen tussen echtgenoten is er één uitzondering, namelijk voor schenkingen tussen echtgenoten die gedaan worden in een akte (wijziging) huwelijkscontract. Schenkingen gedaan per huwelijkscontract kunnen enkel herroepen worden met onderling akkoord tussen de echtgenoten en via een notariële akte.
Herroepbaarheid van alle schenkingen
De herroepbaarheid tussen echtgenoten geldt voor ‘schenkingen’ in de ruime zin.
Dit omvat zowel notariële en onrechtstreekse schenkingen, zoals hand- en bankgiften, betaling van facturen, kwijtschelding van schulden, enzovoort.
… maar niet voor cadeau’s
Cadeaus gegeven naar aanleiding van verjaardagen, geboorten, kerstmis, Valentijnsdag, … zijn daarentegen niet herroepbaar. Zo’n gelegenheidsgeschenk moet je partner niet teruggeven, zelfs niet na een echtscheiding.
Bij een relatiebreuk kunnen er dan ook twee versies van de feiten opduiken. De schenker zal aanhalen dat het een schenking betrof die herroepbaar is. De begiftigde daarentegen zal waarschijnlijk argumenteren dat het om een cadeau gaat. Zeker als het om een schenking gaat, maak je daarom best een document op waarin de herroepbaarheid (en eventueel andere voorwaarden) worden bevestigd.
Conclusie voor uw Valentijnsgeschenk:
Feitelijk, wettelijk of niet samenwonende partners mogen elke schenking, groot of klein, dankbaar in ontvangst nemen en deze bij een relatiebreuk in principe ook houden.
Gehuwden houden het best rekening met de risico’s rond de herroepbaarheid van schenkingen. Bij twijfel omtrent de kwalificatie als cadeau of schenking, kan je overwegen om hierover een document op te maken.
Tom Huyghebaert