De Vlaamse regeringsonderhandelingen zijn volop aan de gang. Uit de zgn. ‘startnota’ blijkt dat men in de erfbelasting een volledige vrijstelling wil invoeren voor de langstlevende echtgenoten en wettelijk samenwonenden, alsook voor inwonende kinderen tot 18 jaar. Tegelijk wil men een aantal mechanismen tot fiscale ontwijking afsluiten en wordt onderzocht of schenkingen gestimuleerd kunnen worden via het optrekken van de termijn voor het progressievoorbehoud in de erfbelasting.

Vrijstelling erfbelasting
Op vandaag zijn enkel de gezinswoning en roerende goederen tot € 50.000 vrijgesteld van erfbelasting voor de langstlevende partner. Op andere onroerende goederen en op roerende goederen boven de € 50.000 is er erfbelasting verschuldigd tegen progressieve tarieven die kunnen oplopen tot 27%.

De invoering van een volledige vrijstelling zou betekenen dat een overdracht binnen het kerngezin volledig belastingvrij kan worden indien er inwonende minderjarige kinderen zijn of indien men via testament of huwelijkscontract alles aan de langstlevende partner zou nalaten. Keerzijde is dat bij overlijden van de langstlevende partner de kinderen zwaarder belast zouden worden. De kinderen zouden ineens op 100% belast worden, wat door de progressiviteit van de tarieven in de erfbelasting duurder uitvalt dan twee keer op 50% belast worden.

Een ruimere vrijstelling betekent dus niet dat er niet meer proactief gehandeld moet worden, integendeel.

Afsluiten van planningstechnieken
De vraag stelt zich hoe de uitbreiding van deze vrijstelling budgettair gecompenseerd zal worden. In de startnota spreekt men van ‘het afsluiten van een aantal mechanismen tot fiscale ontwijking’. Meer wordt daarover niet gezegd.

Wellicht zullen enkele gunstige planningstechnieken niet meer mogelijk zijn of ingeperkt worden. Daarbij kan worden gedacht aan de bankgift of de onbelaste schenking voor een Nederlandse notaris (de zgn. ‘kaasroute’).

Bij een bankgift worden er gelden of effecten van de ene rekening op naam van de schenker naar de andere rekening op naam van de begiftigde overgeschreven. Een dergelijke bankgift wordt op vandaag niet belast, op voorwaarde dat de schenker niet overlijdt binnen drie jaar. Gebeurt dit toch, dan zal er alsnog erfbelasting verschuldigd zijn op de schenking.

De kans is niet onbestaande dat de bankgift eveneens verplicht (mogelijks vanaf een bepaalde drempel) zal onderworpen worden aan de schenkbelasting van 3% (bij schenking in rechte lijn en tussen echtgenoten of partners) of 7% (bij schenking aan alle anderen).

Een andere mogelijkheid is dat men de driejaarstermijn in de erfbelasting optrekt naar bijvoorbeeld zes of zeven jaar.

In de praktijk wordt voor het schenken van aandelen of gelden ook dikwijls gebruik gemaakt van de zgn. ‘kaasroute’, waarbij de schenking wordt georganiseerd voor een notaris in Nederland. Op een dergelijke schenking worden geen belastingen geheven, op voorwaarde dat de schenker nog drie blijft leven.

Waarschijnlijk zal deze Nederlandse planningstechniek volledig afgesloten worden door de Nederlandse akte verplicht te laten registreren in België. Wie overweegt om aandelen of gelden te schenken via een Nederlandse notaris, onderneemt dus nu best actie!

Optrekken termijn voor progressievoorbehoud
‘We onderzoeken of we schenkingen kunnen stimuleren via het optrekken van de termijn voor het progressievoorbehoud in de erfbelasting’, aldus de startnota.

Wordt een onroerend goed geschonken en de schenker overlijdt binnen drie jaar, dan wordt de schenking meegerekend voor het bepalen van het toepasselijke tarief van de erfbelasting, wegens het zgn. progressievoorbehoud. De schenking wordt niet opnieuw belast, maar er wordt een ‘opduweffect’ gecreëerd, zodat men mogelijks in een hoger tarief terecht komt.  Blijft de schenker langer dan drie jaar leven, dan wordt met de schenking geen rekening meer gehouden.

Of het optrekken van de termijn van drie jaar schenkingen zal stimuleren, valt te af te wachten. Wie in het kader van een successieplanning vastgoed zal willen schenken, zal er alleszins vroeg genoeg aan moeten denken, wil men hogere tarieven in de erfbelasting vermijden.  Het zou voor velen ook een drempel kunnen zijn om aan een vroegere leeftijd al te schenken.

Besluit
Wie in het kader van een successieplanning een schenking van gelden of effecten overweegt aan zijn kinderen of wie aandelen van zijn (patrimonium)vennootschap aan zijn kinderen wenst over te dragen, wacht dus beter niet te lang. Wij zijn met veel plezier bereid u hierin verder te adviseren en te begeleiden.

 

Dana Vandaele
Expert vermogensplanning

Een vraag over dit artikel? Stel ze hier aan de auteur.