Een erfenis aanvaarden of verwerpen? Bezint eer ge begint

U bent erfgenaam van een overleden familielid of vriend? Dan kan u drie keuzes maken: je kan de erfenis zuiver aanvaarden, aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving of verwerpen. Maar wat is nu de beste keuze en wat zijn de gevolgen ervan?

Zuiver aanvaarden

Ben je zeker dat de overledene geen of weinig schulden had, dan is de zuivere aanvaarding van de erfenis een logische keuze. Bij een zuivere aanvaarding erf je niet alleen de bezittingen van de overledene, maar ook zijn schulden. Zijn er meer schulden dan bezittingen, dan zal je persoonlijk moeten bijleggen om deze schulden te voldoen.

Voor het zuiver aanvaarden van een erfenis is geen uitdrukkelijke verklaring vereist. De aanvaarding kan zelfs stilzwijgend blijken uit bepaalde handelingen die je als erfgenaam stelt. Handelingen zoals het verkopen van de auto van de overledene, het leegmaken van zijn woning of het betalen van zijn facturen doen vermoeden dat je de erfenis hebt aanvaard. Let daarom steeds goed op met het stellen van bepaalde handelingen indien je nog niet zeker bent of je de erfenis al dan niet wil aanvaarden.

De erfenis zuiver aanvaarden betekent ook dat je erfbelasting zal moeten betalen.

Aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving

Ben je niet zeker of er meer bezittingen zijn dan schulden, dan doe je er goed aan de erfenis te aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. Dit gebeurt door het afleggen van een verklaring bij de notaris.

Om een duidelijk beeld te krijgen van alle bezittingen en schulden zal de notaris eerst een inventaris opmaken. In deze procedure aanvaard je wel degelijk de erfenis, maar zal je nooit méér schulden moeten betalen dan wat je erft.

Blijft er na betaling van de schulden nog een batig saldo over, dan zal je daarop erfbelasting moeten betalen.

Verwerpen

Weet je zeker dat de overledene meer schulden dan bezittingen heeft, dan kan je beter meteen de erfenis verwerpen. In dit geval erf je niets, maar dan ben je ook niet verplicht om de schulden te betalen. Bovendien betaal je geen erfbelasting.

Een erfenis verwerpen kan je enkel door het afleggen van een verklaring bij de notaris.

De keuze is definitief

Eens je een erfkeuze hebt gemaakt, dan kan je als erfgenaam niet meer terugkomen op je beslissing. Heb je een erfenis (stilzwijgend) aanvaard, dan is achteraf geen verwerping meer mogelijk indien zou blijken dat er toch meer schulden zijn. Dit is ook zo wanneer je de erfenis hebt aanvaard onder voorrecht van boedelbeschrijving.

Stel daarom je erfkeuze uit totdat er duidelijkheid bestaat omtrent alle actief- en passiefbestanddelen van de erfenis. Hou er rekening mee dat ook niet-geregistreerde schenkingen die de overledene heeft gedaan in de laatste 3 jaar vóór zijn overlijden, door de fiscus als actiefbestanddelen worden beschouwd, waarop erfbelasting verschuldigd is. Hetzelfde geldt voor de verkoopopbrengst van een onroerend goed die in de laatste drie jaar werd verkocht en waarvan je als erfgenaam niet kan aantonen wat er met die verkoopopbrengst is gebeurd. Het is dus van belang ook van deze rechtshandelingen kennis te hebben.

Dana Vandaele

Expert familiale planning