De inkt van het vernieuwde erfrecht, huwelijksvermogensrecht, erfbelasting, economisch recht en vennootschapsbelasting is nog niet droog, en daar staat een volgende ingrijpende hervorming voor de deur. Deze keer is het vennootschapsrecht aan de beurt.

Voor alle duidelijkheid: de nieuwe wet is nog niet gestemd, maar ligt momenteel ter bespreking voor in het federaal parlement. De ambitie is wel om het in werking te laten treden op 1 januari 2019 voor vennootschappen die vanaf die datum worden opgericht. Al wordt in de wandelgangen gefluisterd dat die datum verschoven zou worden naar 1 april 2019.

Voor reeds bestaande vennootschappen zouden de wijzigingen in werking treden vanaf 1 januari 2020. Dit betekent dat zij bij de eerstvolgende statutenwijziging vanaf die datum verplicht hun statuten moeten aanpassen aan de nieuwe wet. Niettemin zullen een aantal dwingende bepalingen al van rechtswege in werking treden op 1 januari 2020, ook al zijn de statuten nog niet aangepast. Hoe dan ook moet u de statuten van uw vennootschap verplicht aanpassen tegen uiterlijk 1 januari 2024.

Wat verandert er nu allemaal? En is dit relevant voor u als ondernemer, of is het vooral voer voor juristen en adviseurs? Dat deze laatsten een stevige kluif hebben aan het nieuwe vennootschapsrecht, staat buiten kijf. Maar ook voor u als ondernemer zijn er heel wat zaken van belang.

 

Zo biedt het nieuwe vennootschapsrecht heel wat meer flexibiliteit om de statuten van uw vennootschap (de interne spelregels) op te stellen volgens uw specifieke wensen. Zo zal het bijvoorbeeld mogelijk zijn om in een besloten vennootschap (BV, de nieuwe term voor een BVBA), aan bepaalde aandelen meer stemrecht toe te kennen dan aan andere. Op die manier kan een aandeelhouder die slechts 10% van de aandelen bezit, toch over de meerderheid van de stemmen beschikken. Ook dividenduitkeringen kunnen losgekoppeld worden van het aandelenbezit. Deze vrijheid biedt nieuwe mogelijkheden bij het opzetten van bijvoorbeeld een familiale vermogensplanning.

Daarnaast wordt het in een BV mogelijk afspraken te maken omtrent de in- en uittreding van vennoten ‘ten laste van het vennootschapsvermogen’. Op vandaag zijn dergelijke afspraken enkel mogelijk in coöperatieve vennootschappen, maar omdat deze worden voorbehouden voor de ‘echte’ coöperatieven, wordt deze mogelijkheid in de BV geïntegreerd.

Opmerkelijk is dat in de BV het begrip ‘kapitaal’ wordt afgeschaft. Een BV zal dus in principe opgericht kunnen worden zonder een inbreng te doen. Al moet dit ook gerelativeerd worden. Er moet namelijk nog steeds een ‘aanvangsvermogen’ zijn, dat toereikend is in het licht van de voorgenomen activiteiten. Dit aanvangsvermogen moet verantwoord worden in een financieel plan, dat een belangrijkere rol krijgt. De inhoud ervan wordt wettelijk vastgelegd.

Door de afschaffing van het ‘begrip’ kapitaal in de BV, verdwijnen ook de termen ‘kapitaalverhoging’, ‘kapitaalvermindering’, ‘wettelijke reserve’, ‘uitgiftepremie’,…

Betekent dit dat u geen kapitaalvermindering meer kan doorvoeren? Geen paniek. Uiteraard blijft het mogelijk dat de gedane inbrengen worden terugbetaald. Bovendien zal dit in de toekomst zonder de tussenkomst van een notaris kunnen.

Wel zal u voortaan rekening moeten houden met een ‘nettoactieftest’ en een ‘liquiditeitstest’ wanneer u een dividend wil uitkeren, eerdere inbrengen wenst terug te betalen, een inkoop van eigen aandelen overweegt,… Deze regels worden dus wat strenger, als keerzijde van de grotere flexibiliteit op andere vlakken.

 

En wat als u werkt met een NV? Wel, ook daar vallen heel wat wijzigingen te noteren. In tegenstelling tot in de huidige wetgeving zal een NV kunnen bestaan met slechts één aandeelhouder. Hierdoor zal het bijvoorbeeld in vennootschappengroepen niet langer nodig zij om één aandeel aan een andere vennootschap toe te wijzen.

Verder zal, net zoals in de BV, aan bepaalde aandelen meer stemrecht kunnen worden gegeven dan aan andere aandelen.

Opvallend is dat ook een NV zal kunnen functioneren met één enkele bestuurder, die bovendien statutair kan worden benoemd. Hiermee wordt het mogelijk om een commanditaire vennootschap op aandelen (Comm.VA) na te bootsen, die als afzonderlijke vennootschapsvorm wordt afgeschaft.

Ook in een NV worden dus heel wat nieuwe mogelijkheden gecreëerd om een invulling te geven aan het aandeelhouderschap en het bestuur naargelang de eigen situatie.

In een NV blijft het minimumkapitaal van € 61.500 wel behouden, in tegenstelling dus voor BV’s waar het kapitaalbegrip verdwijnt.

 

Verder valt er een interessante wijziging te noteren inzake de aansprakelijkheid van bestuurders. Deze zal worden beperkt tot welbepaalde maxima, in functie van de omvang van de vennootschap.

 

Door de ruimere vrijheid die het nieuwe vennootschapsrecht biedt, wordt het nog belangrijker dan in het verleden om goed na te denken over de invulling van de statuten. De tijd dat een standaardmodel van statuten gebruikt kan worden ligt voorgoed achter ons.

Met Lemon Consult staan wij u graag bij om hierover samen te overleggen en de juiste keuzes te maken.

 

Dieter Bossuyt
Belastingconsulent Lemon Consult