Wanneer ontvang ik mijn wettelijk pensioen en aanvullende pensioenkapitalen?

Weet u vanaf wanneer u een wettelijk pensioen kan ontvangen? Op welk pensioenbedrag zal u precies aanspraak maken? En wanneer worden uw aanvullende pensioenkapitalen uitgekeerd? Het zijn belangrijke vragen die de basis vormen om uw pensioen goed te kunnen plannen. U vindt de antwoorden in deze bijdrage terug.

Wanneer heeft u recht op een wettelijk pensioen?

In principe ontvangt u een pensioen vanaf uw wettelijke pensioenleeftijd. De wettelijke pensioenleeftijd bedraagt momenteel 65 jaar maar zal in 2025 evenwel stijgen naar 66 jaar, om vervolgens in 2030 verder op te klimmen tot 67 jaar.

Indien u aan bepaalde leeftijds- en loopbaanvoorwaarden voldoet kan u evenwel aanspraak maken op een vervroegd wettelijk pensioen. Concreet kan u met vervroegd pensioen vanaf uw 63ste na een carrière van 42 jaar, vanaf 61 jaar na een loopbaan van 43 jaar of op 60 jaar na een loopbaan van 44 jaar.

Opdat een kalenderjaar zou meetellen als loopbaanjaar voor de berekening van voormelde loopbaanvoorwaarden dient u als werknemer minstens 104 dagen gewerkt te hebben of als zelfstandige minstens twee kwartalen aangesloten zijn bij een sociaal verzekeringsfonds waarin u minstens de minimale sociale bijdragen zoals verschuldigd door een zelfstandige in hoofdberoep  heeft betaald. Onder bepaalde voorwaarden kunnen bepaalde perioden van inactiviteit (vb. ziekte, werkloosheid of gemotiveerd tijdskrediet) worden gelijkgesteld met perioden van tewerkstelling.

Wil u nagaan wanneer u zelf recht heeft op een wettelijk pensioen? Surf dan naar www.mypension.be en raadpleeg daar uw wettelijke pensioenleeftijd en indien van toepassing ook uw vervroegde pensioendatum.

Hoeveel bedraagt uw wettelijk pensioen?

De berekeningswijze van het pensioenbedrag is afhankelijk van uw sociaal statuut.

Bij werknemers en zelfstandigen wordt rekening gehouden met de duur van de beroepsloopbaan, het beroepsinkomen en de gezinstoestand. Elk jaar dat u werkt in het werknemers- of zelfstandigenstelsel bouwt u een stukje van uw uiteindelijke pensioenbedrag op.

Voor de berekening van het pensioen van een ambtenaar wordt er geen rekening gehouden met het beroepsinkomen, maar wordt er uitgegaan van een referentiewedde die bij de meeste categorieën van het overheidspersoneel overeenstemt met de gemiddelde wedde van de laatste tien jaar van de loopbaan.

Werknemers of zelfstandigen die slechts een beperkt pensioenbedrag opgebouwd hebben, kunnen, mits voldaan is aan bepaalde voorwaarden, aanspraak maken op een minimumpensioen of een gezinspensioen.

Via www.mypension.be kan u nagaan op welk pensioenbedrag u aanspraak zal maken indien u uw huidige loopbaan verderzet tot aan uw vervroegde of wettelijke pensioenleeftijd. Ook is het mogelijk om te simuleren wat de impact is van vroeger te stoppen met werken of het veranderen van sociaal statuut (bv. van werknemer naar zelfstandige).

Wanneer worden uw aanvullende pensioenkapitalen uitgekeerd?

Mogelijks zal u niet enkel een wettelijk pensioen ontvangen, maar heeft u, uw werkgever of uw eigen vennootschap, de voorbije jaren op een fiscaalvriendelijke wijze een aanvullend pensioenkapitaal bijeen gespaard in de zogenaamde 2de pensioenpijler. Het gaat hierbij om volgende fiscale spaarformules:

  • Een vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen (VAPZ)
  • Een vrij aanvullend pensioen voor werknemers (VAPW)
  • Een pensioenovereenkomst voor zelfstandigen (POZ)
  • Een individuele pensioentoezegging (IPT)
  • Een groepsverzekering

Een overzicht van de verschillende pensioenpijlers vindt u hier.

Belangrijk om te weten is dat de uitkering van de pensioencontracten uit de 2de pensioenpijler gekoppeld is aan het wettelijk pensioen, ongeacht wat de contractuele einddatum van het desbetreffende contract is. Concreet houdt dit het volgende in:

  • De pensioenkapitalen mogen worden uitgekeerd vanaf het moment dat u recht heeft op een wettelijk pensioen, maar het pensioen nog niet effectief hebt opgenomen.
  • De pensioenkapitalen moeten worden uitgekeerd op het moment dat u effectief geniet van een wettelijk pensioen.

Voorbeeld

Frank (56 jaar) wenst te stoppen met werken op zijn 60ste. Op dat moment zal hij echter onvoldoende loopbaanjaren kunnen aantonen om een vervroegd wettelijk pensioen te ontvangen. Bijgevolg zal hij pas vanaf zijn wettelijke pensioenleeftijd, in casu 67 jaar, een pensioen ontvangen.

Frank heeft via zijn VAPZ-contract en IPT-polis evenwel een mooi aanvullend pensioenkapitaal opgebouwd. Hij merkt op dat de contractuele einddatum van deze polissen vastgelegd werd op zijn 60ste verjaardag. Frank heeft dan ook het idee om dit aanvullend pensioenkapitaal aan te wenden om zijn uitgaven te financieren in de jaren dat hij nog geen wettelijk pensioen ontvangt. Hij neemt immers aan dat deze polissen voor hem op het juiste moment zullen worden uitgekeerd.

Niets is echter minder waar. De pensioenkapitalen uit de tweede pijler mogen niet uitgekeerd worden op Frank zijn 60ste aangezien hij op dat moment geen recht heeft op een wettelijk pensioen, ook al is dit de contractuele einddatum van de polissen. De opgebouwde pensioenkapitalen zullen ‘geblokkeerd’ blijven tot op het moment dat Frank effectief een wettelijk pensioen ontvangt, in casu 67 jaar.

Dit heeft natuurlijk een belangrijke impact op de pensioenplanning van Frank. Het betekent immers dat hij op zoek zal moeten gaan naar andere manieren om de periode tot aan zijn wettelijke pensioenleeftijd te financieren, of dat hij langer aan de slag zal moeten blijven.

Let wel, deze regel geldt enkel voor pensioencontracten uit de 2de pensioenpijler. Contracten uit de 3e pensioenpijler, zoals pensioenspaarcontracten en lange termijnspaarcontracten, worden wel gewoon uitgekeerd op de contractuele einddatum van het contract.

Besluit

Het is belangrijk om op tijd stil te staan bij uw pensioenplanning. Op mypension.be vindt u reeds veel informatie omtrent uw pensioendata en -bedragen terug. Er zijn evenwel ook andere factoren die een rol spelen om na te gaan wanneer u het best met pensioen kan gaan. Denk hierbij in het bijzonder aan de impact op het uitkeringsmoment evenals de eindtaxatie van uw aanvullende pensioenkapitalen in de 2de pensioenpijler. De experten van Lemon Consult begeleiden u graag bij het plannen van uw pensioen.