Vanaf wanneer kan je met pensioen? En welk bedrag mag je verwachten? Ontdek hier de belangrijkste factoren die een impact hebben op uw pensioen. 

Uw statuut

Uw sociaal statuut als werknemer, zelfstandige of ambtenaar heeft nog steeds een grote invloed op je pensioen. Zo hebben vastbenoemde ambtenaren het meest voordelige wettelijk pensioen. Doch hebben statutaire ambtenaren niet de mogelijkheid om een aanvullend pensioen op te bouwen via de werkgever, wat een werknemer dan weer wel kan.  

Het doel van de regering– De Croo is om de ongelijkheid tussen de verschillende stelsels zoveel als mogelijk weg te werken. Het pensioen van een zelfstandige was de afgelopen jaren reeds serieus opgewaardeerd tot het niveau van dat van werknemers. Op vandaag is de pensioenopbouw voor zelfstandigen en werknemers zelfs gelijk.  

Uw loon

  • Het pensioen van werknemers wordt berekend op basis van het brutoloon dat zij verdienen gedurende hun loopbaan. Hoe hoger het loon, des te hoger het pensioen zal zijn. Er is geen daadwerkelijk maximumbedrag voor het werknemerspensioen maar het loon waar men per gewerkt jaar rekening mee houdt in de pensioenberekening wordt afgetopt door een loonplafond van € 60.026,75 (bedrag voor 2021). Indien men meer verdient dan dit plafond zal dit surplus geen extra pensioen genereren maar men betaalt op dat surplus jammer genoeg wel sociale bijdragen.  
  • Het pensioen van een zelfstandige wordt berekend op basis van het nettobedrijfsinkomen voor de gewerkte jaren vanaf 1984. Voor de jaren voorheen wordt een forfaitair pensioen toegekend. Het loonplafond voor zelfstandigen bedraagt € 61.865,94 netto beroepsinkomen (2021). Bij een volledige loopbaan van 45 jaren en het betalen van de maximale pensioenbijdragen (lees: sociale bijdragen) gedurende de volledige carrière ontvangt een zelfstandige een maximumpensioen t.b.v. € 18.754,68 bruto per jaar als alleenstaande. 
  • Voor een ambtenaar wordt geen rekening gehouden met het loon van gewerkte jaren gedurende de volledige loopbaan. Hier houdt men rekening met een referentiewedde. Dit is de wedde van de laatste 10 gewerkte jaren. Gezien een ambtenaar op het einde van zijn carrière doorgaans meer verdient is het pensioen vaak aanzienlijk hoger dan dat van een werknemer of een zelfstandige. Een ambtenarenpensioen kan nooit hoger zijn dan 3/4de van de wedde die als basis dient voor de berekening. Ook wordt het geplafonneerd op € 81.622,85 bruto per jaar.  

De duur van uw loopbaan

Het pensioen waarop je aanspraak zal kunnen maken is afhankelijk van het aantal gewerkte jaren in je carrière. Een volledige loopbaan telt 14.040 dagen. Dit stemt overeen met 45 jaren van 312 dagen. Elk gewerkt jaar geldt voor 1/45ste van uw pensioen. Op het einde van uw carrière worden deze pensioendelen opgeteld. Gaten in deze loopbaan kunnen leiden tot een lager pensioen. Dankzij het systeem van gelijkgestelde periodes leidt niet elke niet-gewerkte periode tot een gat in je pensioenberekening. Periodes van ziekte, invaliditeit, werkloosheid tellen dus mee in de pensioenberekening alsof je zou gewerkt hebben.  

Ambtenaren hebben dankzij het systeem van preferentiële tantièmes sneller recht op een volledig pensioen. Ook zijn er voor bepaalde werknemers nog speciale stelsels.  

Gezinssamenstelling

Al dan niet samenwonen heeft niet direct een invloed op je pensioenbedrag. Je zal elk een pensioen als alleenstaande ontvangen (ook indien dit zeer laag is). Enkel indien je gehuwd bent kan één van de partners een gezinspensioen ontvangen. In dat geval wordt het hoogste alleenstaande pensioen verhoogd met 25%. Een gezinspensioen wordt toegekend wanneer het verhoogde pensioen (+25%) hoger ligt dan de som van de twee afzonderlijke alleenstaandenpensioenen. Dit is vaak het geval wanneer één van beide echtgenoten een zeer laag pensioen heeft.  

In het pensioenstelsel van ambtenaren bestaat het gezinspensioen niet. Hier zal men beiden steeds een pensioen als alleenstaande ontvangen. Een gehuwde gepensioneerde ambtenaar wiens echtgenoot  geen eigen inkomen heeft, wordt wel voordeliger belast en houdt zo netto meer over.  

 

Lynn Boterberg
Expert fiscale en familiale planning