Stap je binnenkort in het huwelijksbootje, dan denkt je best vooraf even na over het huwelijksstelsel dat het meest geschikt is. Het huwelijk brengt immers belangrijke gevolgen mee voor het vermogen en het erfrecht van de partners. Deze gevolgen zijn verschillend naargelang de keuze van je huwelijksstelsel.

Het wettelijk stelsel

Trouw je zonder huwelijkscontract, dan val je automatisch onder het wettelijk stelsel. Dit stelsel kent drie vermogens: het eigen vermogen van elke partner en het gemeenschappelijk vermogen.

Tot het eigen vermogen behoren de goederen die de partners reeds hadden vóór het huwelijk en de goederen die zij verkrijgen via schenking of erfenis.  Ook schulden die de partners vóór het huwelijk hadden, zijn eigen.

Gemeenschappelijk zijn de goederen die de partners samen tijdens het huwelijk aankopen en hun inkomsten. Het gaat daarbij niet enkel om de beroepsinkomsten (lonen, wedden, werkloosheidsuitkeringen…), maar ook over de inkomsten die eigen goederen met zich meebrengen (bijvoorbeeld de huurgelden van een woning die één van de partners heeft geërfd of de interesten op een spaarrekening die één van de partners bezat vóór het huwelijk).

Belangrijk om weten is dat wie beweert dat een bepaald goed tot zijn eigen vermogen behoort, dit moet kunnen bewijzen. Kan je dit niet, dan wordt het geacht gemeenschappelijk te zijn.

Waarom een huwelijkscontract afsluiten?

Wil je afwijken van de regels die het wettelijk stelsel voorziet, dan heb je een huwelijkscontract nodig. Een huwelijkscontract is een akte die ondertekend wordt bij de notaris voor of tijdens het huwelijk waarin je bepaalde afwijkende regelingen treft met betrekking tot de verdeling van je goederen, vermogen en schulden.

Het is mogelijk dat je je inkomsten niet wil delen of je inkomsten afzonderlijk, zonder inmenging van je partner, wil beheren. Dan kan je een huwelijkscontract opstellen en kiezen voor het stelsel van scheiding van goederen. In dit stelsel zijn er slechts 2 vermogens: het eigen vermogen van elke partner. De inkomsten van de partners blijven gescheiden en behoren tot ieders eigen vermogen. De financiële onafhankelijkheid van de partners primeert hier. Voor koppels die bijvoorbeeld elk al een vermogen hebben opgebouwd en elk kinderen hebben uit een vorige relatie draagt dit wel vaker de voorkeur weg.

Oefent je partner een zelfstandige activiteit uit of heeft hij/zij net een eigen zaak opgestart? Dan kan het stelsel van scheiding van goederen ook interessant zijn. Je inkomsten zijn immers beschermd tegen de aanspraken van eventuele beroepsschuldeisers van je partner.

Anderzijds wil je misschien alles gemeenschappelijk houden. Dit kan door te kiezen voor het stelsel van de algehele gemeenschap. In dit stelsel maakt het niet uit hoe de goederen werden verkregen, ze zullen steeds elk voor de helft aan beide partners toebehoren. In de praktijk wordt nog weinig voor dit stelsel gekozen omdat het voor partners vaak een brug te ver is om bij een echtscheiding alle goederen te moeten verdelen ongeacht hun oorsprong.

Je kan ook kiezen voor het wettelijk stelsel en de regels wat verfijnen. Ook dan is het nodig om een huwelijkscontract op te stellen. Er is dan sprake van een conventioneel gemeenschapsstelsel.

Zo kan je bijvoorbeeld clausules toevoegen die een verschillende verdeling van het gemeenschappelijk vermogen voorzien bij echtscheiding en bij overlijden van één van de echtgenoten. Of kan het interessant zijn om bepaalde eigen goederen gemeenschappelijk te maken door ze in te brengen in het gemeenschappelijk vermogen, zoals de grond die eigendom is van één van de partners en waarop je samen wil bouwen.

Het antwoord op de vraag of een huwelijkscontract al dan niet noodzakelijk is, hangt af van je concrete situatie. De samenstelling van je gezin, je vermogen, je beroepsactiviteiten,… zijn belangrijke factoren om te bepalen welk huwelijksvermogensstelsel het beste je past. Lemon Consult beschikt over specialisten die je hierin kunnen begeleiden.

Dana Vandaele
Expert familiale planning