Heeft u de partner van uw leven gevonden? Fantastisch! U staat dan best ook even stil bij de verschillende soorten juridische samenlevingsvormen. Deze keuze heeft immers belangrijke gevolgen voor uw vermogen, erfrecht, fiscaliteit en pensioen. Ontdek hier een handig overzicht.
| Feitelijk samenwonen | Wettelijk samenwonen | Trouwen | |
| BURGERRECHTELIJK | |||
| Totstandkoming | Geen formaliteiten | Verklaring voor de ambtenaar van de burgerlijke stand | Huwelijk voor de ambtenaar van de burgerlijke stand |
| Einde | Geen formaliteiten | Verklaring voor de ambtenaar van de burgerlijke stand (kan door één van de partners!) | Echtscheiding |
| Vermogens van de partners | Elk een eigen vermogen | Elk een eigen vermogen | Afhankelijk van het gekozen huwelijksstelsel: elk een eigen vermogen, elk een eigen vermogen + gemeenschappelijk vermogen, enkel gemeenschappelijk vermogen |
| Eigendomsrechten | Eigen vermogen | Vermoeden van onverdeeldheid | Afhankelijk van het gekozen huwelijksstelsel |
| Afspraken tussen partners mogelijk? | Ja, d.m.v. samenlevingscontract (onderhands of notarieel) |
Ja, d.m.v. samenlevingscontract (notarieel) |
Ja, d.m.v. huwelijkscontract |
| Bescherming gezinswoning | Nee | Ja, toestemming van de partner nodig bij verkoop, schenking of hypotheekvestiging | Ja, toestemming van de partner nodig bij verkoop, schenking of hypotheekvestiging |
| Bijdrage- of onderhoudsplicht | Nee, tenzij afwijking in samenlevingscontract | Nee, enkel bijdragen in de kosten van het samenwonen. Tenzij afwijking in samenlevingscontract | Ja (ook jegens stiefkinderen en schoonouders) + eventueel onderhoudsgeld na echtscheiding |
| Hoofdelijk aansprakelijk voor elkaars schulden ten behoeve van huisvesting en/of opvoeding kinderen? | Nee | Ja, tenzij buitensporig | Ja, tenzij buitensporig |
| Vaststelling vaderschap | Erkenning van het kind | Erkenning van het kind | Vermoeden van vaderschap |
| Aanwasbeding mogelijk? | Ja | Ja | Enkel m.b.t. eigen of onverdeeld vermogen |
| Herroeping schenking mogelijk? | Nee | Nee | Ja |
| ERFRECHT EN ERFBELASTING | |||
| Tarieven erfbelasting Vlaams Gewest | Rechte lijn (3% – 9% – 27%), mits 1 jaar ononderbroken samenwonen & gemeenschappelijke huishouding |
Rechte lijn (3% – 9% – 27%) | Rechte lijn (3% – 9% – 27%) |
| Vrijstelling erfbelasting m.b.t. de gezinswoning | Ja, mits 3 jaar ononderbroken samenwonen & gemeenschappelijke huishouding |
Ja | Ja |
| Wettelijk erfrecht langstlevende partner | Nee | Beperkt: vruchtgebruik op de gezinswoning en de huisraad |
Ja: |
| Wettelijk minimum erfdeel (reserve) | Nee | Nee | Ja: vruchtgebruik op de helft van de nalatenschap, maar minstens op de gezinswoning en de huisraad |
| Elkaar meer toekennen? | Via schenking of testament | Via schenking of testament | Via huwelijkscontract, schenking of testament |
| INKOMSTENBELASTING | |||
| Aangifte en aanslag | Afzonderlijk | Gezamenlijk | Gezamenlijk |
| Hoofdelijk aansprakelijk voor elkaars belastingschulden? | Nee | Ja | Ja |
| Toepassing huwelijksquotiënt | Nee | Ja | Ja |
| Toepassing meewerkinkomen | Nee | Ja | Ja |
| PENSIOEN | |||
| Overlevingspensioen | Nee | Nee | Ja |
| Gezinspensioen | Nee | Nee | Ja |
| Echtscheidingspensioen | Nee | Nee | Ja |
Dana Vandaele
Expert familiale planning