Heeft u de partner van uw leven gevonden? Fantastisch! U staat dan best ook even stil bij de verschillende soorten juridische samenlevingsvormen. Deze keuze heeft immers belangrijke gevolgen voor uw vermogen, erfrecht, fiscaliteit en pensioen. Ontdek hier een handig overzicht.

  Feitelijk samenwonen Wettelijk samenwonen Trouwen
BURGERRECHTELIJK
Totstandkoming Geen formaliteiten Verklaring voor de ambtenaar van de burgerlijke stand Huwelijk voor de ambtenaar van de burgerlijke stand
Einde Geen formaliteiten Verklaring voor de ambtenaar van de burgerlijke stand (kan door één van de partners!) Echtscheiding
Vermogens van de partners Elk een eigen vermogen Elk een eigen vermogen Afhankelijk van het gekozen huwelijksstelsel: elk een eigen vermogen, elk een eigen vermogen + gemeenschappelijk vermogen, enkel gemeenschappelijk vermogen
Eigendomsrechten Eigen vermogen Vermoeden van onverdeeldheid Afhankelijk van het gekozen huwelijksstelsel
Afspraken tussen partners mogelijk? Ja,
d.m.v. samenlevingscontract (onderhands of notarieel)
Ja,
d.m.v. samenlevingscontract (notarieel)
Ja,
d.m.v. huwelijkscontract
Bescherming gezinswoning Nee Ja, toestemming van de partner nodig bij verkoop, schenking of hypotheekvestiging Ja, toestemming van de partner nodig bij verkoop, schenking of hypotheekvestiging
Bijdrage- of onderhoudsplicht Nee, tenzij afwijking in samenlevingscontract Nee, enkel bijdragen in de kosten van het samenwonen. Tenzij afwijking in samenlevingscontract Ja (ook jegens stiefkinderen en schoonouders) + eventueel onderhoudsgeld na echtscheiding
Hoofdelijk aansprakelijk voor elkaars schulden ten behoeve van huisvesting en/of opvoeding kinderen? Nee Ja, tenzij buitensporig Ja, tenzij buitensporig
Vaststelling vaderschap Erkenning van het kind Erkenning van het kind Vermoeden van vaderschap
Aanwasbeding mogelijk? Ja Ja Enkel m.b.t. eigen of onverdeeld vermogen
Herroeping schenking mogelijk? Nee Nee Ja
ERFRECHT EN ERFBELASTING
Tarieven erfbelasting Vlaams Gewest Rechte lijn (3% – 9% – 27%), mits 1 jaar ononderbroken samenwonen
& gemeenschappelijke huishouding
Rechte lijn (3% – 9% – 27%) Rechte lijn (3% – 9% – 27%)
Vrijstelling erfbelasting m.b.t. de gezinswoning Ja, mits 3 jaar ononderbroken samenwonen
& gemeenschappelijke huishouding
Ja Ja
Wettelijk erfrecht langstlevende partner Nee Beperkt: vruchtgebruik op de gezinswoning en de huisraad

Ja:
– indien kinderen: vruchtgebruik op de ganse nalatenschap
– indien geen kinderen, maar wel ouders of broers/zussen: volle eigendom van het gemeenschappelijk vermogen en/of het exclusief onverdeeld vermogen (afhankelijk van het huwelijksstelsel)

Wettelijk minimum erfdeel (reserve) Nee Nee Ja: vruchtgebruik op de helft van de nalatenschap, maar minstens op de gezinswoning en de huisraad
Elkaar meer toekennen? Via schenking of testament Via schenking of testament Via huwelijkscontract, schenking of testament
INKOMSTENBELASTING
Aangifte en aanslag Afzonderlijk Gezamenlijk Gezamenlijk
Hoofdelijk aansprakelijk voor elkaars belastingschulden? Nee Ja Ja
Toepassing huwelijksquotiënt Nee Ja Ja
Toepassing meewerkinkomen Nee Ja Ja
PENSIOEN
Overlevingspensioen Nee Nee Ja
Gezinspensioen Nee Nee Ja
Echtscheidingspensioen Nee Nee Ja

Dana Vandaele

Expert familiale planning