Een woning kopen, waarop moet u letten?

U besluit om samen met uw partner een huis te kopen, maar dan? Kiest u ervoor om onmiddellijk ook te trouwen of om toch maar feitelijk of wettelijk samen te wonen? En wat met de fiscale voordelen bij de aankoop en het latere (ver)bouwen? Er zijn heel wat zaken om rekening mee te houden wanneer u een woning aankoopt of verbouwt met uw partner.

De aankoop van een woning

Als ongehuwde samenwoners

Degene wiens naam in de eigendomsakte is vermeld, is de eigenaar van de woning. Wie de lening afbetaalt heeft geen belang. In welke verhouding u de woning aankoopt kan u zelf kiezen.

Denk goed na over de verhouding waarin u de woning aankoopt. Dit heeft immers gevolgen voor uw latere successieplanning. Via een samenlevingsovereenkomst of testament heeft u de mogelijkheid om een en ander te regelen.

Als gehuwden

Wanneer u als gehuwden een huis koopt of bouwt gelden principes die verschillen naargelang het huwelijksstelsel waaronder u gehuwd bent.

Bent u onder het wettelijk stelsel gehuwd, dan behoort de gezinswoning in de regel tot het gemeenschappelijk vermogen.

Wanneer u gehuwd bent onder het stelsel met scheiding van goederen, dan geldt – net zoals bij samenwonenden – dat diegene die in de eigendomsakte vermeld staat eigenaar is van het onroerend goed. Koopt één van de partners de woning volledig op zijn naam of koopt u de woning in onverdeeldheid? Het is andermaal een belangrijk verschil voor uw latere successieplanning.

Samen een huis bouwen op de grond van één van de partners: opletten geblazen!

Indien één van de partners eigenaar is van een perceel grond (ingevolge aankoop of schenking) en u hierop samen een woning wenst te bouwen is het opletten geblazen. In ons recht bestaat immers een regel die stelt dat de eigenaar van de grond automatisch ook de eigenaar wordt van de gebouwen op die grond.

Vooraleer u van start gaat met de bouwwerkzaamheden is het dus boodschap om goed na te denken over de financiering en de eigendomsrechten van het gebouw. Hierover schriftelijk afspraken maken is aangewezen.

Wat indien mijn partner meer kan inbrengen dan ik?

De eigen inbreng is vaak niet gelijk: de ene partner verdient meer, heeft meer gespaard of krijgt een duwtje in de rug van familie. Een mogelijke oplossing is het opstellen van een onderhandse leningovereenkomst. Hierbij koopt men de woning in gelijke verhouding, maar de ene partner leent de helft van de extra inbreng van de andere partner. Indien er later een relatiebreuk zou zijn, dan dient de partner die minder heeft ingebracht het verschil in eigen inbreng terug te betalen aan de andere partner. Ook wat er met de lening dient te gebeuren in geval van een overlijden kan in deze overeenkomst afgesproken worden.

Het verbouwen van een woning

Niet gehuwd of gehuwd met scheiding van goederen

Voor ongehuwde samenwoners of koppels die gehuwd zijn onder het stelsel van scheiding van goederen bestaat er geen regeling voor het geval één van de partners heeft geïnvesteerd in het huis van de andere partner door bouw- of renovatiewerken uit te voeren. In principe voorziet de wet dus niet in een vergoeding. De investerende partner zal – met oog op het krijgen van een vergoeding – zelf moeten bewijzen dat hij bijdragen heeft gedaan en dat deze bijdragen een meerwaarde hebben gecreëerd.

Als partners maakt u dus best duidelijke afspraken wanneer u wenst te bouwen, te verbouwen of te investeren in het huis van uw partner. Zo niet dreigt de partner die investeert in de woning van de ander bij een relatiebreuk in de kou te blijven staan.

Gehuwd met een gemeenschapsstelsel

Bent u daarentegen gehuwd met een gemeenschapsstelsel, dan is er wel een wettelijke vergoedingsregeling voor de huwelijkspartner die investeert in het huis die behoort tot het gemeenschappelijk vermogen. De investerende echtgenoot zal bij de ontbinding van het gemeenschappelijk vermogen minstens zijn/haar investeringen in geld, materiaal en gespendeerde arbeidsuren terugkrijgen. Toch legt men als getrouwd koppel best schriftelijke afspraken vast. Veel koppels hebben immers al investeringen gedaan voor ze in het huwelijksbootje stapten. Deze investeringen vallen dan niet onder de wettelijke vergoedingsregeling.

Fiscale voordelen

De woonbonus is dan wel afgeschaft, toch er blijven heel wat incentives voor wie een woning koopt, bouwt of verbouwt. Enkele interessante fiscale voordelen vindt u hier terug.

Wat bij een overlijden?

Wat gebeurt er met de woning als één van de partners komt te overlijden? Heeft de langstlevende dan woonzekerheid of moet deze rekening houden met andere familieleden die mede-eigenaar worden van de woning? Om de langstlevende te beschermen is het vaak noodzakelijk dat er bijkomende stappen ondernomen worden.

De aankoop van een woning is niet iets waarbij over één nacht ijs mag worden gegaan. Voor velen maakt hun eigen woning immers het grootste deel van hun vermogen uit. Een juiste structurering en goede afspraken zijn dan ook noodzakelijk om elkaar te beschermen en latere discussies te vermijden. Lemon Consult adviseert u graag over welke keuzes u hierbij het beste maakt.