Het is je ongetwijfeld niet ontgaan dat de nieuwe Vlaamse regering begin deze week uit de startblokken is geschoten. In het regeerakkoord dat de betrokken partijen sloten staan ook een aantal fiscale maatregelen te lezen die ook voor jouw successieplanning van belang zijn en kunnen nopen tot actie.

  1. Schenken via bankgift? De ‘verdachte periode’ wordt verlengd van 3 naar 5 jaar

Wil je een geldsom schenken aan je kinderen, partner of andere naaste? Dan hoef je hiervoor niet noodzakelijk tot bij de notaris. Een dergelijke schenking kan ook onderhands verlopen, via een zgn. ‘bankgift’. De schenking verloopt via bankoverschrijving en er worden tussen de schenker en begiftigde wederzijds documenten uitgewisseld waarin je de voorwaarden van de schenking vastlegt en waarin de begiftigde verklaart dat hij de schenking aanvaardt. Hier lees je meer over hoe je een bankgift correct uitvoert.

De onderhandse schenkingsdocumenten hoef je niet te registreren, waardoor er geen schenkbelasting (3% in rechte lijn en tussen partners) betaald wordt. Kom je als schenker echter binnen de 3 jaar na de schenking te overlijden, dan zijn de begiftigden alsnog erfbelasting (tot 27% in rechte lijn en tussen partners) verschuldigd.

Die termijn wordt opgetrokken tot 5 jaar, waardoor het dus langer zal duren vooraleer een niet-geregistreerde schenking definitief vrij is van taxatie.

Het is nog niet bekend vanaf wanneer deze maatregel zal ingaan, maar naar verluidt zouden enkel ‘nieuwe’ schenkingen onder deze maatregel vallen. Voor ‘oude’ schenkingen zou de driejaarsperiode blijven gelden.

Conclusie: Overweeg je binnenkort een bankgift te doen? Dan kan je hier best wat vaart achter zetten om zo de verlenging van de wachtperiode nog voor te zijn.

  1. Verlaging van de erfbelasting

De Vlaamse regering zal de erfbelasting hervormen en verlagen, zowel voor kinderen en de langstlevende partner als voor broers, zussen en andere personen. Daarbij zal de focus liggen op de kleine en middelgrote erfenissen. Tevens zal er specifieke aandacht zijn voor de situatie waarbij een overledene niemand nalaat of kan begiftigen in rechte lijn.

Hoe de tariefverlaging er concreet uitziet is nog niet duidelijk. Dit moet nog verder worden uitgewerkt door de nieuwe minister van financiën. Wel is reeds bekend dat de tariefverlaging zal ingaan vanaf 2026.

  1. Inperking gunstregime voor familiale vennootschappen?

Het regeerakkoord kondigt aan dat ‘onrechtmatige achterpoortjes’ zullen worden gesloten. Wat men hiermee bedoelt wordt niet nader toegelicht, maar het is geen geheim dat men het gunstregime voor familiale ondernemingen en vennootschappen in het vizier heeft genomen. Het gunstregime houdt in dat je activa van familiale ondernemingen en aandelen van familiale vennootschappen onder bepaalde voorwaarden kan schenken met een vrijstelling van schenkbelasting, of dat deze kunnen vererven tegen een verlaagd vlak tarief in de erfbelasting.

De huidige regelgeving leidt er toe dat vennootschappen die enerzijds een ‘echte’ economische activiteit uitoefenen en daarnaast ook vastgoed aanhouden dat zij niet voor de economische activiteit aanwenden (maar bv. wel extern verhuren) integraal in aanmerking kunnen komen voor het gunstregime.

Voorbeeld: Een schrijnwerker is werkzaam via een vennootschap. De vennootschap is eigenaar van twee gebouwen: een atelier van waaruit de schrijnwerker zijn werkzaamheden uitoefent en een appartement dat verhuurd wordt aan een derde.

Omdat de vennootschap een economische activiteit uitoefent (de activiteiten als schrijnwerker) komt de vennootschap integraal in aanmerking voor het gunstregime. Op die manier kan ook het appartement op een fiscaal gunstige wijze overgedragen worden.

Tot vorig jaar was de Vlaamse belastingdienst van oordeel dat wanneer in een dergelijk geval bepaalde boekhoudkundige parameters overschreden werden, de aanwezigheid van het verhuurde appartement de toepassing van het gunstregime belemmert. Zij ving echter herhaaldelijk bot in de rechtbank en moest haar visie bijstellen. Lees hier meer over deze gewijzigde visie.

Dat privaat vastgoed zo op een zeer voordelige manier kan worden overgedragen is een doorn in het oog van bepaalde politieke partijen. In de vorige legislatuur werd reeds een voorstel van decreet ingediend op basis waarvan de gunstregeling niet langer van toepassing zou zijn op de waarde van onroerende goederen die voor private bewoning worden aangewend, alsook op passief belegde activa (bv. een beleggingsportefeuille). Ten belope van deze waarde zou de schenking of vererving aan de normale tarieven onderworpen zijn. Dit voorstel werd verworpen maar de kans lijkt reëel dat dit nu terug op de regeringstafel komt.

Conclusie: Ben je actief via een vennootschap waarin ook onroerend goed aanwezig is? Overweeg dan om versneld werk te maken van een familiale planning op de aandelen van je vennootschap.

  1. Een woning kopen wordt goedkoper

Koop je een nieuwe woning waarin je zelf gaat wonen? Dan betaal je hierop 3% registratierechten, in plaats van het normale tarief van 12%. Dit tarief wordt verlaagd naar 2% voor aankoopaktes die verleden worden vanaf 1 januari 2025.

Omdat tussen het ondertekenen van de compromis het verlijden van de akte een periode van maximaal 4 maanden mag verlopen, betekent dit dat wie nu een woning koopt, reeds van het lagere tarief gebruik kan maken.

Let wel, aan het verlaagd tarief van 3% (binnenkort 2%) zijn een aantal voorwaarden gekoppeld. Lees er hier meer over.

Dieter Bossuyt
Gecertificeerd belastingadviseur